Toen en nu (nog)….

Met een foto van weleer, de camera van nu en tekst van overal ((dorps-)historici en eerdere publicaties) gaan we kriskras door de kernen van deze gemeente. Henk van de Bunt

In veengebied was oorspronkelijk geen bewoning mogelijk. Het startpunt van ontginningen wordt gevormd door de ontginnings-as: een dijk of wetering. Ten behoeve van de afvoer van turf werden vaarten gegraven, zoals de Maartensdijkse-vaart, de Achttienhovense-vaart en de Westbroekse-vaart. Na een bepaalde ontginningsdiepte werd ongeveer evenwijdig aan de Vecht een weg aangelegd, zoals de Gagel Dijk, de Groenekansche Dijk, de Binnenwegsche Dijk, de Maartensdijck etc.

Landhuis
De laatste ontginningen vonden plaats vanuit de weg Maartensdijk-Achttienhoven-Westbroek naar Hollandsche Rading. De bebouwingslinten langs (voormalige) dijken en weteringen zijn in het plangebied nog erg goed bewaard gebleven.  Westbroek en Achttienhoven zijn beide voorbeelden van lintdorpen. Net als bij Maartensdijk had de bewoning grotendeels een agrarisch karakter en lagen de huizen als een lint aan weerszijden langs de dwarsdijk. Omdat sinds de Middeleeuwen weinig uitbreiding van de dorpen heeft plaatsgevonden, is deze lintbebouwing nog goed zichtbaar en voor een deel in tact.

Op de grond, waar nu herenhuis Blauwhoef staat (dokter Welfferweg 80 in Westbroek) was eens een buitenplaats met park en bos 'Collel Weede'. Het landgoed strekte zich ook ten noorden van de weg uit. Vele generaties van het Utrechtse adellijke geslacht van Weede hebben hier gewoond. Het enige wat van dit landhuis is overgebleven is een kleine slotgracht achter de tuin van het huis.

Villa
We vernamen dat in het Bilts digitaal museum de volgende tekst zal worden opgenomen': 'De voorganger van deze villa (Blauw Hoef) werd gebouwd in 1845. Het pand werd in 1878 door de gemeenten Achttienhoven en Westbroek aangeschaft voor de huisvesting van de gemeentelijke geneesheer. Daarna werd het in 1888 afgebroken en herbouwd'.

De Blauwhoef is in 1888 is door Westbroek en Achttienhoven gebouwd voor de gemeente-geneesheer. Hij had vrij wonen, maar was wel verplicht de armen kosteloos te helpen. De oude hofstede 'Blauw Hoef' die dichter bij de weg stond werd hiervoor afgebroken. Het bos aan de oostzijde herinnert nog aan de buitenplaats.

Praktijk
Van 1908 tot 1941 woonde in de 'Blauwhoef' dokter K.O.A. Welffer. Bij vervanging van zijn Maartensdijkse collega W.J. Bakker en na 1911 J.J.F. Steiling kon hij gebruik maken van een goed onderhouden Korssesteeg en Achterweteringseweg. Ruim dertig jaar heeft dokter Welffer gepraktiseerd in beide dorpen. Het grondgebied van de twee gemeenten was toen veel uitgestrekter; Achttienhoven grensde aan de Vecht en Westbroek aan het dorp Zuilen. Wanneer de dokter in zijn koetsje zijn patiënten langs de verschillende dijken bezocht, werd uit een raam van een huis een laken gehangen als teken dat een bezoek van de dokter gewenst was. In 1954 - wanneer Westbroek en Achttienhoven één gemeente worden - besluiten beide gemeenteraden het Achttienhovense gedeelte van de Kerkdijk te hernoemen tot dr. Welfferweg. De arts had toen al meer dan tien jaar de praktijk verlaten'.