Branden en droogte in bos en veld

door Walter Eijndhoven

Door de aanhoudende droogte en de extreem hoge temperaturen in Nederland rukt de brandweer deze zomer met veel meer materieel en manschappen uit bij natuurbranden. Gemeente De Bilt is daarop geen uitzondering. Al diverse malen stonden stukken bos in brand en was de brandweer snel ter plaatse.

Constant draaien vliegtuigjes hun ronden over de natuur in de provincie Utrecht. Bij het opmerken van rook worden de brandweermannen van de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) direct opgetrommeld en gaat het met loeiende sirenes richting brandhaard.

Leijen
Donderdag 26 juli was het weer zover: een brand in het bos bij de wijk De Leijen in Bilthoven. 'Gelukkig waren wij er heel snel bij en konden wij de brand in twintig minuten blussen', vertelt Officier van Dienst Peter Dekker. 'Met deze temperaturen en droogte is het belangrijk snel te reageren, daarom hangen er continu vliegtuigjes in de lucht, die de hele provincie in de gaten houden'. In het Leijense Bos ging helaas een stuk bos van 4x10 meter in vlammen op, maar kon de brandweer uit De Bilt, Zeist, Soest en Baarn erger voorkomen. Met vier tankwagens à 3.000 liter water en twee waterunits van 6.000 en 12.000 liter water gingen zij de brand te lijf. Dekker: 'Vaak ontstaan deze branden door onachtzaamheid van recreanten. Zij gooien een sigaret weg en binnen de kortste tijd staat alles in lichterlaaie. Ook glasscherven kunnen aan het begin staan van een bosbrand. Een stuk glas werkt net als een vergrootglas'.

Ramp
Dieren en planten hebben het nu erg moeilijk en voldoende water is bijna niet meer te vinden.'Voor de natuur is deze droogte een ramp en herstel zal zomaar enige jaren kunnen duren', vertelt Joris Hellevoort, boswachter bij het Utrechts Landschap (UL). 'Wij rijden al zo'n zes weken rond met tractoren, om vooral jonge aanplant van voldoende water te voorzien, maar wij kunnen niet alle bomen water geven. Vooral beuken hebben het nu erg zwaar. Voor sommige grote, monumentale bomen wordt een uitzondering gemaakt en deze krijgen iedere dag een plons water. Bekende bomen als Adam en Eva in Leusden zijn twee bomen die wij goed verzorgen', legt Hellevoort uit.

Poelen
Ook niet alle droogvallende poelen worden opnieuw voorzien van water. Hellevoort: 'In sommige poelen leven bepaalde visjes, die wij liever niet zien, omdat zij jonge kamsalamanders eten. Om deze laatsten te beschermen, laten wij bepaalde poelen uitdrogen, zodat deze visjes sterven. De jonge kamsalamanders redden het wel, omdat zij zich diep in de bodem terugtrekken of naar een andere poel vertrekken. Gelukkig mogen wij in de provincie Utrecht nog steeds water onttrekken uit sloot en plas en kunnen andere poelen wel worden voorzien van water'. Ook voor dieren als de das zijn het nu slechte tijden. Hellevoort: 'Volgens onderzoek van de dassengroep heeft geen jonge das deze droogte en hitte overleefd. Waarschijnlijk heeft zelfs de hele Biltse populatie een flinke knauw gekregen'.