Zorgverleners slaan handen ineen

door Rob Klaassen

Dinsdag 19 juni was er - op initiatief van Huisartsenpraktijk Maartensdijk (incl. diëtiste Berna Floor) - een samenwerksessie ´Gezond Maartensdijk´ in De Vierstee. Deze werd ondersteund door de gemeente De Bilt in samenwerking met het RIVM. Het thema was overgewicht.

Aan deze sessie hebben 35 mensen deelgenomen. Mensen die allemaal te maken hebben met de mens en z'n gezondheid. Naast (huis-)artsen en POH (Praktijk Ondersteunende Huisartsen) zijn dat bijvoorbeeld fysiotherapeuten, apothekers, diëtisten, psychologen, buurtcoaches, Jongerenwerk, Landwaart Culinair. Basisonderwijs, Thuiszorg, Jeugd en Gezin, maar ook sportbestuurders. Een bont gezelschap van mensen, die allen gemeen hebben samen te willen werken aan een gezonde leefstijl van de inwoners van Maartensdijk. Het doel van de sessie is te proberen een samenwerking op te starten die ertoe moet leiden dat de inwoners van Maartensdijk (nog) gezonder worden c.q. gaan leven.

Opzet
Mevrouw Ineke Schippers deed de aftrap van de bijeenkomst. De artsen van de Huisartsenpraktijk Maartensdijk benaderden collega-zorgverleners met de vraag zou kunnen worden bereikt, dat meer Maartensdijkers zo lang mogelijk gezond oud zouden kunnen worden. Roken is het aller-slechtst voor de gezondheid, maar overgewicht komt daar direct achteraan. Ineke Schippers stelt dat artsen hier onmogelijk alleen iets aan kunnen doen. 'Als we succes willen hebben op dit terrein dan zullen we dat samen moeten doen. Daarom is het zo belangrijk dat we hier nu samen zijn. Wat doet iedereen, wat kan iedereen, wat wil iedereen? Hoe kunnen we iets voor elkaar gaan betekenen? Maar voordat je iets samen kunt doen, moet je die ander wel eerst goed kennen en moet je in ieder geval weten wat de ander doet en kan doen. Daarom is een werksessie als deze ongelooflijk belangrijk'.

Vervolgens sprak wethouder Anne Brommersma; 'Ik ben namens het gemeentebestuur enorm blij met dit initiatief in Maartensdijk en ik complimenteerde Huisartsenpraktijk en de diëtiste'. Zij hoopt van harte dat dit een succes zal worden, dat nadien verder kan worden uitgerold over de gehele gemeente De Bilt.

Cijfers
Carolien Plevier, epidemioloog bij GGD-regio Utrecht, stelt dat overgewicht één van de belangrijkste veroorzakers is van ongezondheid. Het RIVM heeft becijferd dat 5,2 procent van de totale ziektelast is toe te schrijven aan overgewicht. Roken (13,1%) is de belangrijkste veroorzaker van ongezondheid. Lichamelijke inactiviteit (3,5%) staat op de vijfde plaats. Bij overgewicht en obesitas (ernstig) is er overtollig vet in het lichaam opgeslagen. Mensen met overgewicht lopen meer gezondheidsrisico's dan mensen met een normaalgewicht. Naarmate het overgewicht groter is, treden gezondheidsproblemen vaker op en zijn ernstiger. Ziekten gerelateerd aan overgewicht zijn diabetes type 2, hoge bloeddruk, galstenen, hart- en vaatziekten, rug- en gewrichtsklachten en bepaalde soorten kanker.

BMI
Om overgewicht te kunnen bepalen wordt de BMI (Body Mass Index) gebruikt. Deze wordt bepaald door een verhoudingsgetal: het aantal kilogrammen gedeeld door het kwadraat van je lengte. Een BMI tussen de 25 en 30 geldt als overgewicht, een BMI van boven de 30 geldt als obesitas, ernstig overgewicht. In Nederland hebben we te maken met een omgeving waarin energierijk voedsel makkelijk verkrijgbaar is. De verleiding om te veel te eten en te drinken is daardoor groot. De beschikbaarheid van een goed wegennet en openbaar vervoer zorgt daarnaast voor een omgeving waarin de noodzaak om te bewegen minimaal is. Het is daarom van groot belang om juist een omgeving te creëren die stimuleert tot gezond eten en meer bewegen. Hoe lager het opleidingsniveau, hoe hoger het percentage mensen met overgewicht en ernstig overgewicht; Mannen hebben vaker overgewicht, terwijl vrouwen vaker ernstig overgewicht hebben dan mannen; Inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond hebben vaker overgewicht en ernstig overgewicht.

Moeilijk
Een fysiotherapeut vertelt vanuit ervaringen in z'n praktijk hoe moeilijk het is om overgewicht effectief aan te pakken. Wetenschappelijk staat vast dat als men 10% gewicht verliest, dat tot gevolg heeft dat ook de pijn met helft gaat verminderen. Bijvoorbeeld iemand die pijn in knie of heup heeft definieert die pijn op een schaal van 1-10 op 8. Na de gewichtsafname van 10% is dat nog maar 4. Maar, stelt hij, als ik een patiënt aanspreek op z'n gewicht, loopt 50% van hen kwaad weg en die zie je nooit meer terug. De andere helft gaat wel proberen af te vallen. Daarvan slaagt 20% en 30% mislukt. Het is zaak om juist die 30% te bereiken en succesvol te begeleiden. Als we, volgens hem, daarin zouden slagen zouden we al flinke winst gaan boeken

Resultaten
Tijdens de avond, die werd geleid door Anouk Bogers van het Ned. Huisartsen Genootschap, werd door de deelnemers hard en enthousiast gewerkt, kennis met elkaar gemaakt, over schouders mee gekeken, afspraken gemaakt met als doel om er samen een succes van te gaan maken. Dit leidde er uiteindelijk toe, dat er aan vier tafels afspraken werden gemaakt om samen een aantal zaken te gaan aanpakken. Dit betreft de thema's Volwassenen en Ouderen; Jeugd,; Samenwerking en Bewonersparticipatie. Vooral werd stil gestaan bij dit laatste punt. Een van de deelnemers opperde hierbij: 'We kunnen hier van alles mooi afspreken en verzinnen, maar als de inwoners van Maartensdijk hier weinig voor voelen dan slaan we de plank volledig mis. We zitten hier voor de bewoners en zij zijn het die het moeten gaan doen'. Afgesproken is dat de thema's (Volwassenen en Ouderen en Jeugd), het komend halfjaar centraal zullen staan. Daarna wordt in een volgende bijeenkomst worden bezien of de voortgang enigszins succesvol verloopt. Gezien het enthousiasme van de deelnemers aan deze werksessie is enig vertrouwen hierover zeker op z'n plaats.