Klankbord

In 's-Gravenhage is Maartensdijk nog steeds een dorp

Iedere zondag om 8.45u leest A.L. Snijders (de uitvinder van het literaire genre, dat het zeer korte verhaal (ZKV) wordt genoemd) in De ochtend van 4 op Radio 4 een ZKV. Die ZKV's gaan over van alles en nog wat: over gesprekken in een bijna lege trein tussen Apeldoorn en Zutphen, over een doodgereden kat langs de smalle provinciale weg en over vaak volstrekt onbekende Russische schrijvers. Snijders' zinnen zijn kort en hij gebruikt zelden bijvoeglijk naamwoorden. Hij heeft een krakerig maar ook fluwelen stemgeluid, regelrecht uit een antieke tijd. En hij spreekt traag, veel te traag, zei hij zelf eens.

Ik geniet van de lengte van het verhaal, maar veelal nog meer van de inhoud. Vaak ben ik in gedachten een beetje jaloers; wat heeft Snijders toch veel meegemaakt. Het laatste ZKV, dat ik mocht beluisteren ging over zijn geboorteplaats (in 1937); de rivierenbuurt in Amsterdam: 'Ik heb er de eerste 12 jaar van mijn jeugd doorgebracht'. Ik zelf kan niet eens terug naar mijn geboorteplaats, omdat ik er nooit van ben 'weg'-geweest. En dan komt veelal de omgekeerde vraag: 'Is er buiten Maartensdijk (behalve dan in St. Maartensdijk) nog ergens wel iets bekend van en over Maartensdijk?

Archief
Een tijdje terug kwam ik toevallig op het spoor van de Maartensdijklaan te 's-Gravenhage. Navraag bracht mij bij Franciska Koot - Lever van het Haags Gemeentearchief; zij zocht het voor mij uit: 'De Maartensdijklaan in 's-Gravenhage bestaat vanwege een raadsbesluit uit mei 1932 om straten in een gedeelte van de stad naar plaatsen in Noord-Holland en Utrecht te noemen. Wie precies de naam Maartensdijk aangedragen heeft en waarom is helaas niet uit het voorstel voor de gemeenteraad op te maken. Het voorstel werd op advies van de Commissie voor de Plaatselijke Werken en Eigendommen opgesteld. Het archief van deze commissie is bij het Haags Gemeentearchief in depot aanwezig. Of daarin meer te vinden is over beweegredenen rond de Maartensdijklaan is zonder onderzoek niet te zeggen, maar ik acht de kans klein. Of ook elders in Nederlandse gemeenten straten de naam Maartensdijk hebben gekregen, is niet bij het Haags Gemeentearchief te achterhalen. Ik kan u slechts adviseren om via internet verder onderzoek te doen'.

Laan
Een laan is een weg, die aan beide zijden geflankeerd wordt door bomen, of een middenberm heeft waarop bomen geplant zijn. De Maartensdijklaan in 's-Gravenhage heeft zelfs meer; er is een middenberm met een heuse sloot. Er is veel meer dat al dan niet een relatie heeft mijn Maartensdijk: De laan begint bij de Christelijke Basisschool De Ark (één van de 150 Haagse basisscholen) pal naast korfbalvereniging Die Haghe (Overgangsklasse) en aan de laan staat ook een kerkgebouw (Vredeskerk). Er zijn tal van (plm.15) kruisingen c.q. t-splitsingen met gewone straten; alleen de Gramsbergen- en de Hengelolaan zijn gelijk aan het Maartensdijkse niveau.

Opmerkelijk
Later is de omgeving van de Maartensdijklaan in 's-Gravenhage blijkbaar opgesierd met straatnamen van gemeenten uit andere provincies, want bij Hengelo of Meppel denk ik nu niet direct aan Noord Holland. In de directe omgeving van de Meppelweg is ook nog het Almelo-plein; is naar die Overijsselse gemeente voormalig Bilts burgemeester Arjen Gerritsen niet 'weg' gegaan? Opmerkelijk en plezierig vind ik dat alle straatnaambordjes vermelden: Een dorp in Utrecht. Ook in 's-Gravenhage is Maartensdijk dus na 1 januari 2001 gewoon als dorp blijven bestaan.

Henk van de Bunt