Voor vogelaars als Wigle Braaksma valt er het gehele jaar veel te zien op en rond de Hoogekampse Plas in Groenekan.
Voor vogelaars als Wigle Braaksma valt er het gehele jaar veel te zien op en rond de Hoogekampse Plas in Groenekan.

Vogelwacht Utrecht viert 60-jarig bestaan

Algemeen Natuur & Milieu

door Walter Eijndhoven

Om vogels en hun leefomgeving in de provincie Utrecht te beschermen, richtten vogelaars de heer Van der Garden, baron Van Lynden en Sjoerd Braaksma, op vier februari 1958 de Vogelwacht Utrecht op. Ging het in die tijd vooral om vogelbescherming, hedentendage is het doel van de vereniging een stuk breder.

In artikel twee van de statuten staat nu: het doel van de vereniging is de bescherming en verbetering van de levensvoorwaarden van de in de natuur voorkomende organismen, in het bijzonder van vogels.

Oprichting
Begin jaren vijftig was nog weinig belangstelling voor vogels. Wel hielden diverse afdelingen binnen de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) en de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN) zich bezig met het bestuderen van vogels, maar op het terrein van bescherming deden zij weinig tot niets. 'Mijn vader (Sjoerd Braaksma) was in die tijd al bezig met vogels', vertelt Wigle Braaksma uit De Bilt. 'Hij zat, samen met baron Van Lynden, in de jaren vijftig, in het bestuur van een vogelwerkgroep en werd benaderd door de heer Van der Garden om een vereniging op te richten, specifiek gericht op vogelbescherming'. Ornitholoog Braaksma had daar wel oren naar en deed, op een bestuursvergadering in januari 1958 hun plannen uit de doeken om een vereniging op te richten met als doel vogelbescherming. Op vier februari 1958 was het zover: in een zaal van het KNMI in De Bilt werd de Vogelwacht Utrecht opgericht. Braaksma: 'Behalve aan educatie en vogelonderzoek, deed de Vogelwacht Utrecht dus ook aan bescherming: leden hingen nestkastjes op in de directe omgeving en deden aan bijvoedering tijdens strenge winters. In de winter van 1978/79 werd door veel leden brood gesneden in de vogelhut in het bos van Amelisweerd en uitgestrooid op diverse plekken waar veel vogels, als eenden, meerkoeten en reigers, samenschoolden. Waarschijnlijk heeft dat veel vogels het leven gered'.

Kerkuil
Sjoerd Braaksma was als ornitholoog geïnteresseerd in alle vogelsoorten. Eén vogelgroep, naast vleermuizen (een zoogdiersoort!) had echter zijn bijzondere voorkeur, uilen. Tijdens zijn werkzame periode bij Staatsbosbeheer deed hij veel inventarisaties en beschreef hij veel gebieden in zijn dagboeken, alles werd genoteerd. Nog steeds bestaan archieven vol aan waardevolle informatie over vogels en andere dieren. Wigle: 'Uilen werden vroeger gezien als 'eng' en als 'duivels'. Gelukkig kwam daar van lieverlee verandering in en ontstond meer interesse in uilen en de bescherming van deze vogels. In de jaren '60 inventariseerde mijn vader onder andere kerkuilen. Deze uilensoort broedt graag in torens, stallen en kerken. Dankzij zijn inventarisaties, hij onderzocht uiteindelijk zo'n zestig kerken, werd steeds meer bekend over deze vogelsoort. Dankzij goede bescherming komt deze uilensoort weer veel meer voor in ons land'.

Werkterrein
Anno nu telt de Vogelwacht Utrecht zo'n 850 leden. Iedereen met interesse in vogels kan zich aanmelden als lid, zowel beginnende als ervaren vogelaars. De Vogelwacht Utrecht ziet de hele provincie Utrecht als haar werkterrein en daarom heeft zij zes afdelingen binnen haar vereniging: Amersfoort, De Bilt/ Zeist e.o., Driebergen/ Doorn, Nieuwegein/ IJsselstein, Utrecht Stad en Vechtplassen. Iedere afdeling heeft een eigen coördinatiegroep, die activiteiten organiseert op regionaal niveau. Als lid ben je op iedere activiteit van harte welkom. Afdelingsactiviteiten zijn: cursussen 'Vogelherkenning', lezingen over gespecialiseerde onderwerpen, broedvogelonderzoek, nestkastenonderzoek, vogeltrek en excursies naar bekende vogelgebieden en af en toe ook een excursie buiten Nederland.

Voor meer informatie over de Vogelwacht: www.vogelwacht-utrecht.nl