Teleurstellende plaats voor Debatteam Werkplaats

door Walter Eijndhoven

Zaterdag 20 januari vond de twintigste editie NK Debatteren voor Scholieren plaats aan de Universiteit Utrecht. Tijdens drie voorrondes namen 120 scholen deel aan de competitie, waarvan 32 scholen uit heel Nederland zich uiteindelijk plaatsten voor de finale. Ondanks dat het debatteam van de Werkplaats (WP) tot de top van Nederland behoort, wilde het dit jaar niet echt vlotten.

Al jaren doet de Werkplaats uit Bilthoven mee met het NK Debatteren voor Scholieren, onder leiding van docent Frank Oosterom. Dankzij de jarenlange ervaring van de school, behoort zij inmiddels echt tot de top. Dit jaar zat het echter niet mee.

Teleurstellend
Met een dubbel gevoel kijkt Oosterom terug op het teleurstellende resultaat dit jaar op het Nederlands Kampioenschap. 'Jammer dat het ons niet is gelukt ergens bovenaan te eindigen', vertelt hij. 'Kijk, natuurlijk kun je zeggen dat je hiervan veel hebt geleerd en dat goed debatteren altijd handig is voor je toekomst, maar als je eenmaal bent doorgedrongen tot de finaledag, wil je ook winnen. Helaas waren anderen beter, dit jaar'. Oosterom zal ook volgend jaar weer gaan voor de winst op het NK, met in ieder geval drie nieuwe leerlingen. Oosterom: 'Op onze school proberen wij uit drie stromingen (/HAVO/VWO/Gymnasium) leerlingen over te halen om mee te doen met de voorrondes en de uiteindelijke finaledag. Helaas lukt het niet altijd om vertegenwoordigers uit alle schoolsoorten te selecteren, zodat ik dit jaar met vier VWO-leerlingen de strijd aanging tegen de andere scholen. Van deze vier zitten er drie inmiddels in 6 VWO, dus voor volgend jaar zal ik weer op zoek moeten naar nieuw bloed'. Oosterom probeert ook niet-ervaren leerlingen in zijn team te krijgen, zodat ook zij ervaring kunnen opdoen met het voeren van een goed debat. De voorrondes van het Nederlands Kampioenschap 2019 beginnen alweer in november.

Scholierencompetitie
Het NK debatteren is de grootste scholierencompetitie voor de bovenbouw HAVO/VWO en wordt sinds 1998 jaarlijks georganiseerd door het Nederlands Debat Instituut. Oosterom: 'Omdat ieder jaar natuurlijk leerlingen verdwijnen naar een vervolgopleiding, ben ik steeds weer bezig met het vernieuwen van mijn team. Als dit weer compleet is, gaan wij in ieder geval goed oefenen op de structuur van het debat. Dit jaar ging het volgens mij fout op de analyse van de stellingen en de uitleg hiervan aan de jury. Dus ik weet waar ik komende periode aandacht aan moet besteden'.

Stellingen
De scholieren bereiden de stellingen van tevoren voor, maar horen pas vlak voor het debat of zij voor- of tegenstander zijn. Hierdoor leren zij zich verplaatsen in beide posities. Naast de voorbereide stellingen volgen nog twee improvisaties. Hiervoor krijgen alle teams slechts 25 minuten de tijd om zich voor te bereiden. Voorbereide stellingen waren: rijke landen zijn verantwoordelijk voor het verzorgen van water in arme landen; het is goed dat er octrooien op medicijnen zijn en er moet een robotaccijns worden ingevoerd. 'De onderwerpen zijn best lastig, vooral als je eigenlijk voorstander bent van een stelling en je, tijdens het debat, de tegenstander moet spelen', vertelt Oosterom. 'In elk geval leer je hier veel van als scholier'. Zelfvertrouwen, presenteren, mondelinge taalvaardigheid en kritisch denken zijn kwaliteiten waar de scholieren hun hele leven iets aan hebben. Tijdens het debat wordt door de jury dan ook extra gelet op deze vaardigheden. 'De spelregels tijdens een debat zijn divers', legt Oosterom uit. 'Zorgen ogen, stem en houding voor extra overtuigingskracht? Geeft de debater blijk van een sterke argumentatie, met een heldere analyse en passende voorbeelden? Worden essentiële argumenten uitgelegd en ondersteund door voorbeelden? Er zijn veel aspecten waarop je als goed debater moet letten, maar dat maakt het vak wel heel interessant'.