Naoberschap in de provincie

Op donderdag 23 februari organiseerde Stichting Omzien, samen met Rabobank Rijn en Heuvelrug in Zeist, een kennismakingslunch voor en over bewonersinitiatieven in hun wijk. De deelnemers vertelden over hun dromen en ideeën, om tot een prettiger samenleving te komen en hoopten deze middag onderlinge contacten te kunnen leggen.

door Walter Eijndhiven

Steeds vaker nemen bewoners zelf de regie in handen om fijn en zelfstandig wonen in hun eigen wijk te organiseren. Zij werken met elkaar om de vitaliteit en de gezondheid van hun wijk te versterken. Deze beweging vormt een antwoord op de huidige maatschappelijke ontwikkelingen, het ieder-voor-zich-principe, en de kansen en uitdagingen die dit met zich meebrengt. 'De Stichting 'Omzien naar elkaar' is opgericht in 2012, met als doel bewonersinitiatieven in de provincie Utrecht in de domeinen zorg, welzijn en wonen te stimuleren, te verbinden en te versnellen in hun ontwikkeling. Wij hebben reeds een snelgroeiend netwerk met meer dan dertig bewonersinitiatieven in de stad en provincie Utrecht en hopen dat nog vele bewonersgroepen zich willen aansluiten. Daarom organiseren wij ook deze middag', vertelt Heleen André de la Porte, één van de coaches binnen de stichting.

Groepen
Een groot aantal groepen vertegenwoordigde zich deze middag: uit Amersfoort, Utrecht, Zeist, Bilthoven, Den Dolder, Driebergen, Utrechtse Heuvelrug, Leusden, Stichtse Vecht en vele andere plaatsen, uit alle hoeken van de provincie Utrecht was wel interesse. Op basis van behoeftes en thema's organiseert 'Omzien naar elkaar' themabijeenkomsten, werksessies en netwerkbijeenkomsten. Tijdens de netwerkbijeenkomst in Zeist kregen diverse deelnemers de kans hun dromen en ideeën naar voren te brengen en te delen met de anderen. Dat deden zij dan ook graag.

Collectieve golf
Volgens Jan Smelik van het landelijk netwerk 'Nederland zorgt voor elkaar' is dit omzien naar anderen de derde golf van collectieve actie. In de middeleeuwen vond reeds de eerste actie plaats, namelijk het verschijnen van gilden. Zij zorgden in die tijd niet alleen voor goede afspraken op bijvoorbeeld economisch gebied, maar zij zorgden ook voor saamhorigheid en behartigden de belangen van hun leden. Verder zorgden de gilden voor haar zieke en oude leden. Het ontstaan van coöperaties was de tweede golf van collectieve actie, aan het eind van de 19e- en begin van de 20e eeuw. Door de sterk doorgevoerde kapitalistische markteconomie was veel armoede en verpaupering onder de bevolking. Nieuwe collectieve instituties werden toentertijd opgericht, in de vorm van vakbonden. Smelik: 'Nu is dan de derde golf aangebroken, lokale initiatieven in de eigen wijk voor mensen die ondersteuning nodig hebben: vergroten zelfstandigheid, thuiszorg, lokale diensten, informatie en advies en elkaar ontmoeten. Een modern nabuurschap, zeg maar'. Door het organiseren van het Festival 'Hup, we doen het zelf wel', op 25 maart 2017 in Amersfoort, hoopt het landelijk netwerk meer bekendheid te krijgen. 'Eigenlijk is het meer een oproep aan de overheid nu eindelijk eens iets te doen voor alle vereenzaamde burgers en voor hen die hulp hard nodig hebben', vertelt Smelik.

Den Dolder voor Elkaar
Onder toeziend oog van de Stichting 'Omzien naar elkaar' ontpoppen zich vele buurtinitiatieven. In het najaar van 2015 namen drie Doldenaren het initiatief tot een enquête. Zo'n twintig procent van de huishoudens reageerde hierop. Zo ontstond uiteindelijk een groep van betrokken inwoners, Den Dolder voor Elkaar. Zij ontplooien allerlei initiatieven, van klusjes en boodschappen doen voor een ander, vervoer, samen eten of een praatje maken tot een lokaal informatiepunt over de verschillende soorten professionele zorg (via WMO en zorgverzekeraars).

Huiskamer van Odijk
Dankzij initiatieven in Odijk ontstond de Huiskamer van Odijk, een ontmoetingsplaats waar dorpsbewoners elkaar helpen met raad en daad. Chauffeursdiensten, een Ouders en Kids Café, een boek lenen uit de Boekenkast van Odijk, de Eettafel van Odijk of een helpende hand bij het boodschappen doen of het gras maaien. Voor iedere taak zetten vrijwilligers zich in. Nog vele deelnemers lieten tijdens deze kennismakingslunch van zich horen: zoals de Bosstraat in Driebergen en verder kwamen diverse leden van vrijwilligersgroepen uit Zeist, Austerlitz en Utrecht-Oost aan het woord. Hans Steenvoorden van de Landelijke Helpdesk (oprichting 25 maart 2017) is blij met alle aandacht vanuit de maatschappij en wil alle burgerinitiatieven in kaartbrengen.

Energie
Na de als nuttig gevonden bijeenkomst, willen alle deelnemers met elkaar in contact blijven. E-mailadressen en telefoonnummers werden uitgewisseld, zodat zij elkaar met raad en daad kunnen bijstaan. Vooral de startfase, het opzetten van een vrijwilligersgroep, is lastig voor het overgrote deel van de deelnemers. André de la Porte:'Tijdens deze kennismakingslunch blijkt maar weer hoeveel mensen zich willen inzetten voor anderen. Dit geeft ons veel energie om door te gaan waar wij mee bezig zijn'.