Israelische ambassadeur reikt hoge onderscheidingen uit

door Guus Geebel

De ambassadeur van Israel, Zijne Excellentie Aviv Shir-On, reikte donderdag 16 februari

in de Mathildezaal van het gemeentehuis postuum de hoogste Israëlische onderscheiding voor een niet-Jood van Yad Vashem uit aan familieleden van wijlen Jacobus Johannes Albertus en Maria Balk-Klumper en van Johannes Marinus Willem Frederik Stramrood.

Het echtpaar Balk bood tijdens de oorlog onderdak aan twee Joodse  families, de familie Con en de familie De Vries. De familie Stramrood heeft onderdak geboden aan de heer Nijburg. De heer Nijburg was getrouwd en had een zoontje. In eerste instantie kon de familie samen blijven, maar later zijn ze van elkaar gescheiden omdat er geen ruimte was voor drie personen. Voor hun inzet werden de families geëerd door de staat Israël. Yad Vashem kent deze hoge onderscheiding toe met de erkenning 'Rechtvaardige onder de Volkeren'. Deze Israëlische instelling herdenkt de Joodse slachtoffers van de Holocaust en redders van Joden gedurende de oorlog.

Bedreigend
Burgemeester Bas Verkerk gaat in zijn welkomstwoord in op situaties in de wereld waarbij ook nu weer rechten van burgers grof worden geschonden. 'In een situatie van ontreddering is het maar weinig mensen gegeven om dan niet weg te kijken. Het echtpaar Balk-Klumper en de heer Stramrood hadden hier wel oog voor en hielpen mensen die niet veilig waren. Zij riskeerden de represailles die deze hulp tot gevolg kon hebben.' Karel Beesemer was een van de kinderen die bij Kees en Betty Boeke van de Werkplaats Kindergemeenschap in huis waren ondergedoken. Mede dank zij hen bleef hij in leven. 'Ik mocht erbij zijn en spreken toen Kees en Betty Boeke in 1992 postuum de onderscheiding van Yad Vashem ontvingen. Het is een merkwaardige gedachte hier te staan en te beseffen dat ik als jong ventje van een jaar of zes kennelijk al bedreigend was voor het Derde Rijk van Adolf Hitler. Hitler bedacht de Entlösung voor Untermenschen als ik. Die opzet is dankzij de mensen die nu worden geëerd niet geslaagd.' Karel Beesemer leest uit de bundel Vijfendertig tranen van Ida Vos het gedicht 'zes miljoen' voor. De leerlingen Sven Dekker en Nicky van Dongen van de Julianaschool dragen daarna een gedicht voor.

Volkerenmoord
De Israelische ambassadeur vertelt dat er voor de Tweede Wereldoorlog meer Joden op de wereld waren dan er nu zijn. 'Van de Nederlandse Joden werd 93 procent vermoord. Toch waren er kleine lichtpuntjes en was er geen complete duisternis. Daarvoor zorgden onder meer het echtpaar Balk-Klumper en de heer Stramrood. Op 27 januari werd in het Wertheimpark in Amsterdam de Nationale Holocaust Herdenking gehouden. De Holocaust was de grootste volkerenmoord in de menselijke geschiedenis.' Namens kleinzoon Jaap Goedhart lazen leerlingen van de Julianaschool de namen voor van Joden die dankzij het echtpaar Balk-Klumper de oorlog hebben overleefd. Ar Stramrood, de kleinzoon van Johannes Stramrood, sprak namens zijn familie van een dankwoord. Hij heeft zijn grootvader 35 jaar meegemaakt. 'Ik denk dat mijn grootvader gezegd zou hebben dat de onderscheiding niet nodig was omdat je een mens in nood gewoon helpt. Maar hij zou wel heel trots zijn.'  

Niet voorbij
Rabijn Albert Ringer richt zich in zijn bijdrage speciaal op de aanwezige schoolkinderen. Hij vertelt over de betekenis van de oorlog voor Joden in Nederland en Europa 'De oorlog is voor Joden nog steeds niet voorbij. De moord op Joden was geen oorlogshandeling. Ze werden alleen vermoord omdat ze Joods waren. Hij zegt dat de eer die mensen krijgen omdat ze mensen geholpen hebben de oorlog te overleven ook wordt gegeven om een voorbeeld te stellen en te laten zien wat het is om het goede te doen.' De rabbijn sluit af met een gebed. Het muzikale gedeelte van het programma werd verzorgd door leerlingen van Concertino Muziekonderwijs onder leiding van Roi Shabbat.