Ambassadeur reikt postuum hoge onderscheiding uit

door Guus Geebel

Op woensdag 14 december reikte de ambassadeur van Israel Zijne Excellentie Aviv Shir-On

in de oude raadzaal van gemeentehuis Jagtlust postuum de hoogste Israëlische onderscheiding voor een niet-Jood van Yad Vashem uit aan de heer Ferdinand Bakker uit Bilthoven. Hij ontving het bijbehorend certificaat en de penning voor de inzet van zijn ouders Ferdinand Lodewijk Bakker en Maartje Grietje Kuiper om Joodse vluchtelingen te behoeden voor deportatie in de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens een sfeervol en indrukwekkend programma sprak burgemeester Verkerk een welkomstwoord. Hij noemt het een bijzondere eer om onderdeel te zijn van de uitreiking van deze bijzondere onderscheiding. 'De Nederlandse samenleving zal altijd schatplichtig blijven aan wat de Joodse bevolking in Nederland in de Tweede Wereldoorlog is aangedaan. Het waren mensen die deel uitmaakten van onze samenleving. Ze werden uitgesloten, in kampen gestopt en op een gruwelijke manier vermoord. Dit nooit meer, zei men na de oorlog.' Verkerk haalt Jodenvervolgingen en pogroms aan die door de eeuwen heen in Europa plaatsvonden, maar ook de recente aanslagen op Joodse doelen in Parijs, Brussel en Kopenhagen. 'Als burgemeester van De Bilt zet ik me in voor de veiligheid van alle Biltenaren. Als de vrijheid op de proef wordt gesteld moeten we die nog steviger omarmen. Waakzaamheid is altijd nodig. We moeten blijven zoeken naar verbinding en wederzijds respect.'

Licht in de duisternis
Ellen Drees van de Historische Kring D'Oude School houdt vervolgens een fotopresentatie over De Bilt in de aanloop naar en tijdens de oorlog. Ook zijn er foto's van de bevrijding. Inte Vos en Sofie van Doorn, leerlingen van de Groen van Prinstererschool, houden een voordracht. Muzikale intermezzo's werden verzorgd door het Koninklijk Conservatorium Den Haag met Imogen Eve viool en Michela Amici harp. 'Helden zijn niet alleen mensen die hun leven riskeren. Het zijn mensen die dingen deden die wij, u en ik in dezelfde situatie niet zouden hebben gedaan', zegt ambassadeur Aviv Shir-On. 'Maartje en Ferdinand Bakker waren het licht in de duisternis, die de juiste weg aan anderen lieten zien. In het Hebreeuws zeggen we, als je één ziel redt, red je de hele wereld. Ferdinand en Maartje Bakker hebben de hele wereld gered. Daar kunnen hun nazaten trots op zijn.' De zoon van Helmut Kalb heeft de voordracht voor de onderscheiding gedaan. Hij vertelt dat hij drie opa's en oma's had. Voor hem was de familie Bakker ook zijn familie. 'Aan oma Bakker heb ik eens gevraagd waarom ze dit gedaan heeft. Ze zei toen: 'Ik wist wat die Duitsers van plan waren, en dat was niet goed.' Rabbijn Yanki Jacobs leest onder meer een brief voor van zijn vader, opperrabbijn Benyomin Jacobs, die in Argentinië verblijft en Ferdinand Bakker vertelt over zijn herinneringen.

Het verhaal
De uit Duitsland gevluchte Helmut Hugo Emil Kalb werd in 1920 geboren. Nadat Hitler aan de macht gekomen was en het in Duitsland voor Joden steeds moeilijker werd week hij in 1936 uit naar Nederland en kwam terecht in de Wieringermeerpolder die net was drooggelegd. Nadat Duitsland Nederland was binnengevallen zochten Helmut en twee van zijn vrienden, Gert Ravitzer en Max Wallage, een schuilplaats bij boerderijen in de buurt. Ferdinand Lodewijk Bakker en zijn vrouw Maartje boden onderdak aan Helmut en vonden ook een plek voor de vrienden bij andere boeren. Toen het op de boerderij van de familie Bakker te gevaarlijk werd, hebben ze een nieuwe onderduikplek voor Helmut en zijn vrienden gevonden bij de familie Steenbergen in Amsterdam. De familie Bakker bracht daar regelmatig eten. De drie overleefden de oorlog dankzij deze moedige mensen. Helmut Kalb bleef in Nederland. Zijn ouders werden in 1942 vermoord. Gert emigreerde naar de VS en Max ging naar Israel waar hij in de eerste Arabisch-Israelische oorlog in 1948 sneuvelde.