De winkel in molen De Kraai sluit 31 december definitief de deuren.
De winkel in molen De Kraai sluit 31 december definitief de deuren.

Molen de Kraai in Westbroek dicht na 139 jaar

Algemeen Natuur & Milieu

door Kees Diepeveen

De fa. Schuurman stopt. De molen gaat dicht op 31 december 2016. Jan en Jana Schuurman stoppen met hun bedrijf, omdat dit niet meer rendabel is. Opvolgers zijn er niet. Gedurende 139 jaar hebben vier generaties van de familie Schuurman de molen beheerd.

De familie Schuurman is een echte molenaarsfamilie. Binnen de familie zijn molens in Amsterdam en Vreeland in bedrijf. Ook de molen Gesina in Groenekan is jarenlang door een Schuurman beheerd, maar enige jaren geleden overgedragen aan het Utrechts Landschap. Jan Schuurman is in 1948 op de molen geboren en heeft 52 jaar de molen beheerd. Er komt na 139 jaar een eind aan het familiebedrijf. De omzet van de Fa Schuurman liep jaar na jaar terug. Jan Schuurman geeft aan: 'Om het bedrijf in stand te kunnen houden is het dorp te klein en internet een te grote concurrent. Bovendien is regelmatig onderhoud aan de molen noodzakelijk. De Vereniging Hollandse Molens heeft berekend dat er jaarlijks aan onderhoud 15.000 euro nodig is. Dit bij elkaar is niet meer op te brengen. Bovendien speelt de leeftijd ook een rol'.

Historie
Jan Schuurman vertelt in het kort de geschiedenis van de molen: In 1877 hebben mijn voorouders een kleine molen overgenomen op deze plek van de toenmalige eigenaar v.d. Bunt. Deze molen ging iedere keer stuk. Molenbouwer Ottevanger uit Utrecht voerde diverse reparaties uit en kwam met een voorstel: Molen de Kraai in Amsterdam was te koop. Die molen was inmiddels gesloopt en lag in delen opgeslagen en kon in Westbroek weer worden opgebouwd. Omdat financiering een probleem was stelde Ottevanger voor dit te financieren en middels jaarlijkse afbetalingen de schuld te laten voldoen. Hiermee ging de molenaar akkoord. In 1880 werd de Amsterdamse molen de Kraai in Westbroek weer opgebouwd'.

Voedselveiligheid
Van 1877 tot 1990 is er graan gemalen voor de boeren, tot 1930 veevoer geproduceerd en er heeft particuliere verkoop plaats gevonden. In de jaren negentig is de productie van veevoer gestopt. De regels omtrent voedselveiligheid waren niet meer uitvoerbaar. De firma is zich toen gaan toeleggen op wederverkoop van diervoeders aan de afnemers in de omgeving. De particuliere verkoop vanuit de molenwinkel werd uitgebreid met een dierenspeciaalzaak en allerhande gereedschappen. Maar ook hier is internet een te overheersende concurrent.

Sloopvergunning
In1930 is de molen gestopt met productie van veevoer. Er werd een dieselmotor geplaatst. De molen werd nog wel gebruikt afhankelijk van de wind. In 1953 is de molen stukgewaaid en kon niet meer draaien. Er werd een sloopvergunning aangevraagd bij de gemeente om de kap van de molen te halen. De gemeente echter wilde deze karakteristieke molen in Westbroek niet kwijt en heeft Monumentenzorg en Provincie gevraagd gezamenlijk de restauratie uit te voeren. Dat is gelukt. 90% is gefinancierd door subsidies. Dat kon omdat de molen samen met twee andere molens in Nederland ging meewerken aan een landelijk experiment om elektriciteit op te wekken. Dit experiment bleek op termijn niet succesvol en werd in 1970 gestopt. Daarna ging de molen dicht.

Laatste restauratie 
In 2012 is de laatste restauratie uitgevoerd voor een bedrag van 250.000 euro. Dit werd bijeengebracht door Monumenten Zorg, Stichting Cultureel Erfgoed, de Provincie Utrecht en het Prins Bernhardfonds. Een deel is ook uit de Westbroekse bevolking gekomen. De opbrengst van twee boerenmarkten georganiseerd door twee lokale families hebben ook bijdrage opgeleverd voor deze restauratie. Jan Schuurman: 'Onderhoud van de molen ligt nog wat lastig. De molen blijft nog wel in eigendom maar heeft jaarlijks onderhoud nodig. Er komt vanaf 2017 geen geld meer binnen via het bedrijf. Hoe dat moet zijn we nog niet uit. De verkoop van diervoeders, gereedschappen e.d. hebben we kunnen over doen aan de Fa Timmer in Tienhoven. Wij blijven wel hier wonen. We wonen hier mooi maar zullen de contacten zeker missen. Mijn vrouw en ik grijpen deze gelegenheid aan om al de klanten van de afgelopen jaren te bedanken voor het vertrouwen in ons bedrijf en de prettige samenwerking'.

Binnenkort geen klompen meer in de molen