Arthur del Prado, grondlegger van ASM
Arthur del Prado, grondlegger van ASM

Arthur del Prado (1931-2016)

Zakelijk Zakelijk

Genie van de chipindustrie
Door Rob Herber

Bilthovenaar Arthur del Prado, grondlegger van ASM, is overleden. Dat staat op de website van de internationaal vermaarde chipmachinebouwer. Hij wordt gezien als de grondlegger van de industrie voor de bouw van computerchips.
Sinds het eerste octrooi op de elektronenbuis in 1904, is er tientallen jaren weinig veranderd aan de mogelijkheden om apparaten te bouwen die van de elektronenbuizen gebruik maakten, zoals de radio en de televisie. De eerste elektronenbuis was een diode, dus met twee elementen, elektrode genaamd; vervolgens kwamen de triode (drie elektroden), de penthode (met vijf elektroden) enzovoorts. De apparaten waren groot en onhandelbaar en hadden een lange opwarmtijd nodig.

In 1947 werd de germaniumtransistor uitgevonden. Deze was wel tien maal zo klein als de elektronenbuis, werd niet warm en maakte kleine apparatuur zoals de transistorradio mogelijk. In 1954 volgde de ontdekking van de siliciumtransistor, waardoor grotere vermogens mogelijk werden. In de jaren vijftig kwamen de zogenaamde operationele versterkers in zwang, kleine blokjes van 3x3x1 cm, waarin transitoren, weerstanden en condensatoren samengebracht waren. Dit was de eerste vorm van miniaturisering. Een verdere vorm is het integrated circuit, ic of chip. Hierbij worden de verschillende elektronische componenten niet meer driedimensionaal, maar tweedimensionaal op een printplaat aangebracht. Daarna volgde de ontwikkeling dat alle componenten en de verbindingen geïntegreerd op een plak silicium worden geplaatst. Dit nu maakte de verregaande miniaturisatie van de apparatuur mogelijk. Denk aan de smartphone, tv, satellietnavigatie en wifi. De eerste bedrijven die dit ontwikkelden waren Texas Instruments in Dallas, Texas en Fairchild Semiconductor. Uit dit laatste bedrijf, opgericht in 1957, zouden gedurende 20 jaar 65 chipbedrijven voortkomen, samen de Silicon Valley vormend.

Batavia
Arthur del Prado werd in 1931 geboren in Batavia, Nederlands-Indië en verbleef in de oorlogstijd in zijn eentje in een Jappenkamp. Na de oorlog studeerde hij scheikunde in Twente, economie in Amsterdam en Harvard Business School in Cambridge, VS. Del Prado ontdekte vanuit Harvard de chipindustrie in Silicon Valley en hij bouwde vanuit Naarden en later vanuit Bilthoven aan een Europees netwerk voor toeleveranciers aan chipfabrikanten. In 1964 richtte hij in Advanced Semiconductor Materials op. Del Prado was de grondlegger van de Europese chipindustrie. De eerder genoemde plakken silicium werden vanaf 1971 bij ASMI gemaakt door de opdamptechniek. In 1975 werd ASM Asia opgericht, later ASM Pacific Technology genaamd. In 1976 volgde ASM America, vlakbij Motorola in Phoenix, Arizona en daarmee werd ASM in de VS een leverancier van Nederlandse apparatuur.

In 1984 werd door Del Prado samen met Philips ASM Lithografie in Veldhoven opgericht. Dit bedrijf is heden ten dage de grootste leveranciers van machines voor de chipindustrie. Er werken bijna 15.000 mensen. Bij ASMI werken ongeveer 1.660. Het hoofdkantoor staat in Almere. Del Prada was een gedreven, maar publiciteitsschuwe man. Hij werd omschreven als een charmante man. Hij kan vergeleken worden met grootheden als Anthony Fokker en de broers Gerard en Anton Philips. Arthur del Prado overleed 9 september in Bilthoven.