Afbeelding

De Dorpskerk baadt in het zachte avondlicht

Algemeen Algemeen

Als het 's avonds rustig wordt, is het heerlijk wandelen rondom de Dorpskerk in De Bilt. Het zachte avondlicht strijkt langs de noordelijke gevel van de kerk. In de tuin aan de zuidzijde zien we lange schaduwen. Grafmonumenten rondom de kerk markeren graven en grafkelders die in de loop der eeuwen rondom de kerk gebouwd zijn. De oude huizen aan de rand van de kerktuin vangen de laatste zonnestralen op. Een sfeervolle plek met een lange historie. 

De Dorpskerk werd in 1652 gebouwd en is de oudste kerk van De Bilt. De Historische Kring D'Oude School meldt dat de preekstoel nog dateert uit het bouwjaar. 'De kerk werd voor de gereformeerden (later Nederlands Hervormden) gebouwd. Op de nok van het dak stond een torentje, waarin een luidklok hing.' (Historische Kring D'Oude School). In 1939 werd besloten het torentje af te breken en een nieuwe toren te bouwen tegen de westgevel. De ingang van de toren werd toen ook de ingang van de Kerk. Door de markante vorm wordt de toren in de volksmond 'de peperbus'  genoemd. In de toren hangt een luidklok uit 1783. Na jarenlange onderhandelingen zijn de hervormden, gereformeerden en lutheranen op 12 mei 2004 gefuseerd. De Dorpskerk werd een kerk behorend bij de Protestantse Kerken Nederland (PKN).' (Historische Kring D'Oude School).

Dodenakkers
Vanaf de ingebruikname van de kerk in 1652 werden de terreinen ten noorden en ten zuiden van de kerk in gebruik genomen als begraafplaats. In de kerk werden direct al grote zerken geplaatst, zoals vandaag de dag nog te zien is. De oudste zerk in de kerk dateert uit de stichtingstijd. Tot 1814 werd begraven in de kerk. Vooral in de 18de en begin 19de eeuw werden op het kerkhof van De Bilt veel rijke Utrechtenaren begraven. Dit had voornamelijk te maken met het feit dat er in grote steden steeds meer bezwaren ontstonden tegen het begraven in kerken en binnen de bebouwde kom. Geleerden, predikanten en medici lieten zich zeer bewust begraven op het 'open' kerkhof in De Bilt. Op het grafmonument van de doopsgezind predikant Marten Schagen staat bijvoorbeeld in het Latijn te lezen dat hij zijn graf onder de blote hemel verkoos om de levenden niet te schaden.

Monumenten
Van de in totaal negentig grafmonumenten die nog te vinden zijn op het kerkhof staan of liggen er 73 aan de noordzijde en 17 aan de zuidzijde. Op het noordelijke deel zijn veel grafkelders te vinden, waaronder een aantal van zeer aanzienlijk formaat. De grafkelders bestaan meestal uit een tot enkele tientallen centimeters boven het maaiveld opgemetselde bakstenen kelder waarop een eenvoudige hardstenen zerk is geplaatst. Op de nog resterende grafmonumenten vinden we bekende namen als Strick van Linschoten, Van Boetzelaer en De Heus.

(fotografie + tekst Joyce Reimus / OogopDeBilt.nl)

Informatie ontleend aan website van Historische Kring D'Oude School en de website van de Stichting Dodenakkers.nl