Franz van Kuil in de Biltse Duinen met zijn Welsh springer bij achtergebleven takken, waar inmiddels de Amerikaanse vogelkers al in doordringt.
Franz van Kuil in de Biltse Duinen met zijn Welsh springer bij achtergebleven takken, waar inmiddels de Amerikaanse vogelkers al in doordringt.

Twijfels bij het beheer van de Biltse Duinen

Algemeen Natuur & Milieu

door Rob Klaassen

Franz van de Kuil wandelt al zo'n veertig jaar dagelijks met zijn hond in het bos van de Biltse Duinen: 'We hebben altijd English springers gehad, maar nu hebben we via het asiel een Welsh springer, een fantastische hond'.

Wat Franz stoort is de onderhoudssituatie van het bos van de Biltse Duinen. 'Ik was enorm blij, toen het Utrechts Landschap afgelopen december bekend maakte dat het bos na zo'n veertig jaar weer een onderhoudsbeurt ging krijgen. Er zouden bomen worden verwijderd, zodat er door meer licht een ondergroei zou kunnen ontstaan. Ook hoopte ik, dat er wat zou worden bij-geplant, zoals bijvoorbeeld lijsterbes en Gelderse roos' .

Afval
Wat is er daadwerkelijk met het bos gebeurd? Franz: 'Er zijn enorm veel dennen, maar vooral ook Amerikaanse eiken, afgezaagd. De Amerikaanse eiken, omdat het exoten zijn, die hier niet zouden thuishoren. Maar geen boom geeft zoveel prachtige herfstkleuren als juist die Amerikaanse eik. En wat is nu een exoot? Fazanten horen hier ook niet thuis, maar ze zijn hier al ruim duizend jaar aanwezig. Het is allemaal zo betrekkelijk. Het laatste half jaar is een groot aantal bomen gerooid met als gevolg dat er thans een enorm grote hoeveelheid houtafval is achter gebleven. Helaas is vrijwel niets daarvan opgeruimd. Er wordt 'ecologisch bosbeheer' toegepast. Het hout blijft dan liggen voor de vogels, insecten, zwammen e.d'.

Vogelkers
'Doordat er bomen zijn gerooid zijn er open plekken in het bos ontstaan. Daar is helaas Amerikaanse vogelkers voor in de plaats gekomen. Als men echt iets wil doen om nieuwe soorten op de open plekken een kans te geven, dan zal die Amerikaanse vogelkers moeten worden verwijderd. Het bos wordt er nu mee overwoekerd. Nieuwe soorten krijgen daardoor nauwelijks nog een kans. Als je nieuwe soorten wilt introduceren, dan moet mijns inziens die vogelkers wel eerst grondig worden verwijderd. Dat zal veel tijd, moeite en geld gaan kosten. Men zou volgens mij ook echt wel wat moeten gaan opruimen, takken versnipperen e.d. Waarom kan dat in Duitsland wel, waar ook ecologisch bosbeheer plaatsvindt? Zoals het nu gaat dreigt in korte tijd alle open plekken in het bos te worden overwoekerd door die Amerikaanse vogelkers. Het zou voor dit bos eeuwig zonde zijn als dat zou gaan gebeuren' .

Utrechts landschap
Wij hebben Martijn Bergen, verantwoordelijk boswachter van het Utrechts Landschap, gevraagd naar een reactie: 'Het Utrechts Landschap beheert haar bossen inderdaad met als hoofddoelstelling natuur. Dit houdt in dat in de meeste gevallen al het tak- en tophout in het bos achterblijft na een dunning. Dit heeft als voornaamste reden dat op de arme zandgronden geen verschraling gewenst is. Er mogen dus voedingsstoffen in het bos achterblijven. Bovendien is sinds de jaren '70 van de vorige eeuw het belang van dood hout in het bos op waarde geschat. Het effect van dood hout op het ecosysteem is aanzienlijk. De mening dat het er de eerste 2 jaar niet fraai uitziet is breed gedeeld, maar overkomelijk. Er is bij u in de buurt altijd een bos van Utrechts Landschap dichtbij waar dit jaar geen boswerk is uitgevoerd en waar u dus genieten kunt van groene bossen. In heel sommige gevallen echter wordt het overblijvende hout geoogst en versnipperd (voor de bio-energie industrie). Dit is slechts wanneer er sprake is van een rijke bodem of wanneer de bodem de potentie in zich heeft voor zeer bijzondere flora'.

Amerikaanse vogelkers 
Martijn Bergen: 'Utrechts landschap werkt altijd aan het verwijderen van Amerikaanse vogelkers (prunus), zo ook in de Biltse duinen. Dat het na een dunning eerst een explosie van opkomende prunus is, naast allerlei soorten als lijsterbes, krent en vuilboom, is geen wonder. Het licht op de bodem schept ruimte voor nieuwe opslag, dus ook van de prunus. Utrechts Landschap werkt al jaren aan de bestrijding van prunus, ook in de Biltse Duinen. De vraag die hier gesteld wordt is daarom ook verwonderlijk. Natuurlijk gaan we na het broedseizoen weer aan de slag met deze boswerkzaamheden, zodat de lijsterbes en andere inheemse soorten de ruimte krijgen om zich te vestigen. Onze vrijwilligers ontfermen zich met name over deze taak. Maar ook een jaarlijks studentenkamp draagt haar steentje dit jaar weer bij. Blijf genieten in de bossen van Utrechts Landschap'!

Stukje bos met Amerikaanse vogelkers.
Amerikaanse vogelkers komt tussen het snoeihout al naar boven.