Formatievliegers boven Maartensdijk

door Walter Eijndhoven

Zaterdag 18 juni vliegen leden van het 1077e squadron van de RAFA, de Royal Air Force Association, om precies 17.30 uur en 17.32 uur over het einde van de Tuinlaan in Maartensdijk. Natuurlijk wordt op veilige hoogte overgevlogen, op de wettelijk toegestane minimum hoogte en niet of nauwelijks boven de bebouwing van Maartensdijk.

Alpha, Alpha, Bravo, iets dergelijks zal wel te horen zijn in de cockpits van het overvliegende squadron, als zij in formatie over de Tuinlaan vliegen. Jacobien Verlinden uit Maartensdijk en enthousiast lid van het 1077e squadron vertelt: 'Ik heb altijd gevaren op een eikenhouten botter uit 1892, maar dat werd veel te zwaar voor mij. Door enig lichamelijk ongerief moesten Berry, mijn man, en ik de boot helaas verkopen en zijn wij in 2009 begonnen met vlieglessen. Dat beviel ons echter zo goed, dat wij lid zijn geworden van het 1077e squadron, de formatie die aanstaande zaterdag over ons huis vliegt'.

RAF
De Royal Air Force Association is een liefdadigheidorganisatie, die het welzijn van de RAF Family ondersteunt. Deze omvat alle actieve en niet-actieve personeelsleden van het Engelse Royal Air Force en hun gezinnen. Als één van de personeelsleden iets overkomt, zorgt de RAFA ervoor dat zij niet in eenzaamheid of financiële moeilijkheden terechtkomen. Verlinden: 'In de Tweede Wereldoorlog hebben veel Nederlanders voor de RAF gewerkt, daarom is er ook een Nederlandse tak van de RAFA'. Het 1077e squadron van de RAFA wordt ook wel de Edambusters genoemd, vroeger dropten deze vliegtuigen namelijk Edammerkaasjes boven bezet gebied.

Ontmoeting
Verlinden vervolgt: 'Elk jaar vindt een ontmoeting plaats bij één van de leden en dit jaar is dat dus bij ons, in Maartensdijk. Ter ere daarvan vliegt de formatie boven ons huis. Dat kan natuurlijk niet zomaar. Wij moeten ons aan allerlei strikte wettelijke regels houden en de leader van de formatie heeft daarnaast ook nog eens rekening te houden met bijvoorbeeld de sterkte en de richting van de wind. Een hele verantwoordelijkheid. Dankzij zijn berekeningen vliegen wij meestal precies op de afgesproken tijd over de afgesproken plek. Als het vijf seconden scheelt, is het veel'. Nadat het squadron om 17.30 uur is overgekomen, maakt zij een lus over onder andere de Dorpsweg en een stukje Bilthoven en komt om precies 17.32 uur nogmaals over.

Vrijwillig
Verlinden:'Eén keer in de twee weken wordt door ons geoefend, je moet het natuurlijk wel bijhouden. Tijdens het vliegen in V-formatie bedraagt de afstand tussen de vleugels van de verschillende vliegtuigen slechts vijf meter, dus enig vertrouwen moet je wel in elkaar hebben. De leader geeft de commando's aan de andere piloten door, of wij naar links moeten afbuigen, of naar rechts. En natuurlijk moeten wij elkaar ook in de gaten houden. Er zit tenslotte maar vijf meter tussen de vleugels. Aan het eind van zo'n vlucht ben je best gesloopt. In een formatie vliegen vergt heel veel concentratie.'. De piloten van de Edambusters vliegen jaarlijks tijdens 4 mei-herdenkingen over 15 herdenkingsplaatsen in Noord-Holland, Het Gooi en Flevoland, geheel vrijwillig, vanaf hun thuisbasis Lelystad. Op vier mei dit jaar vloog het 1077e squadron over de Beemster (waar de start was om 18.00 uur), Opmeer, Waswaay, Benningbroek, Midwoud, Andijk en Vierhuizen. Terug in Lelystad werd gegeten, waarna de route verderging over Baarn, Huizen, Zeewolde, Harderwijk en Dronten.

Verlinden vervolgt haar verhaal: 'Wij gaan ook vaak op vakantie met het vliegtuig. Het gewicht van het toestel is slechts 380 kilo. Totaal mogen wij dan nog 220 kilo meenemen aan extra gewicht, dus twee personen, brandstof en nog iets extra's. Meestal nemen wij dan onze fietsen mee en een tentje met wat kampeeruitrusting. Zo vliegend zijn wij al in heel wat landen geweest, zoals Noorwegen, Schotland, Engeland, Spanje, Portugal, en Malta. In mei zijn wij nog in Tjechië geweest, daar moesten wij landen in een weiland. Wat een gehobbel was dat. En juist dat soort ervaringen maakt een vliegvakantie zo leuk'.