Langer thuis wonen maar toch af en toe gezellig samen eten is in Dijckstate mogelijk gemaakt.
Langer thuis wonen maar toch af en toe gezellig samen eten is in Dijckstate mogelijk gemaakt.

Ad van Zijl over decentralisatie van de zorg

Algemeen Ouderen

door Marijke Drieenhuizen

Na 32 jaar werkzaam geweest te zijn voor Woonstichting SSW kreeg Ad van Zijl van de Raad van Commissarissen de opdracht om de gevolgen te onderzoeken van de decentralisatie van de zorg en meer specifiek wat dat betekent voor het langer zelfstandig wonen van ouderen.

Het onderzoeksrapport 'Een onbezorgde oude dag?' is recent verschenen. Een vraaggesprek hierover voert hij op persoonlijke titel. In het rapport staat de afbouw van de verzorgingsstaat centraal. Behalve een duidelijk leesbaar rapport waarin de combinatie wonen, zorg en welzijn centraal staat bevat het rapport ook zeventien aanbevelingen voor organisaties en instellingen. Ook voor inwoners van de gemeente De Bilt is het interessant.

Zorgvraag
De AWBZ was niet langer te beheersen door de steeds maar stijgende zorgvraag. Ad van Zijl: 'De wal keerde het schip'. Met de hervormingsagenda is het kabinet een nieuwe weg ingeslagen met als gevolg een cultuuromslag en de afbouw van de verzorgingsstaat. Naar de onderlinge verhouding tussen wonen, zorg en welzijn is weinig onderzoek gedaan. 'Die combinatie bleek een interessant onderzoeksterrein met veel belangrijke thema's die ik zo veel als mogelijk heb meegenomen in mijn onderzoek. Het onderzoek is in twee delen gesplitst: de landelijke context over de achtergronden van de hervormingsagenda, de decentralisatie, de participatie samenleving en de demografische vooruitzichten. Daarna dichter bij huis met uitgebreid aandacht voor de lokale situatie. De enquête onder 2800 vijftigplus huurders van SSW maakt hier een passend onderdeel van uit'.

Een onbezorgde oude dag
Iedereen hoopt op een onbezorgde oude dag. Maar kan iedereen nog wel rekenen op een onbezorgde oude dag? 'De vergrijzing neemt toe en de cultuuromslag is inmiddels een feit. Dit geldt zowel voor de professional als voor de burger. Het is geen automatisme meer dat er voor iedereen en altijd voorzieningen zijn. Er wordt een steeds grotere nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. Dat leidt tot zorgen en onzekerheden bij burgers. Zo is het niet meer mogelijk dat mensen met een lichte zorgvraag nog kunnen verhuizen naar een verzorgingshuis. Alleen mensen die 24 uurs zorg nodig hebben krijgen nog een indicatie voor toegang tot een verzorgings- of verpleeghuis'. Mensen met een lichte zorgvraag zullen eerst een beroep moeten doen op hun sociale netwerk, het gezin, familie, vrienden of buren. 'Maar blijft dat netwerk beschikbaar als de zorgvraag groter wordt?'

Vroegtijdig nadenken over later
Mensen moeten eigenlijk dus eerder gaan nadenken over hun oude dag. 'Zij kunnen er voor kiezen om, na eventuele woningaanpassingen, te blijven wonen in hun eigen huis of te verhuizen naar een meer passende woning. Mensen ervaren echter veel drempels: gehechtheid aan de buurt, herinneringen, hogere nieuwe huurprijs en bijvoorbeeld de rompslomp van het verhuizen. Maar als de zorgvraag toeneemt kan een vrije keuze wellicht een gedwongen keuze worden. Dat is niet wenselijk'. Vervolgens vertelt Ad van Zijl over de vele nieuwe mogelijkheden die in het land worden ontwikkeld zoals het Thuishuis waar meerdere mensen met een zorgvraag samenwonen en samenredzaamheid het sleutelwoord is. 'Ook worden eengezinswoningen omgebouwd tot meergeneratiewoningen. Woningen worden zowel gesplitst als uitgebreid en hebben een eigen entree. Ouderen wonen dan op de begane grond en starters op de verdieping. Zo maak je van 3 woningen 6 woningen.

Het onderzoeksrapport
Het onderzoeksrapport is te vinden op de website www.ssw.nl/onderzoekWonenZorgenWelzijn of eventueel een papieren exemplaar die zijn via Woonstichting SSW telefoonnummer: 030 220 58 33 te verkrijgen.

Conclusie: Het moet lukken
Mensen kunnen vanuit verschillende beleidsterreinen hulp nodig hebben: wonen, zorg en welzijn worden tenslotte door verschillende organisaties/instellingen aangeboden. 'Het ideaal zou zijn een ongedeelde vraag en een ongedeelde klant. Dat is dan ook gelijk, naast samenwerking en kennisdeling, één van de belangrijke aanbevelingen die ik doe in mijn rapport'. Er gebeurt al veel, ook in de gemeente De Bilt. 'Maar er is en blijft de komende jaren veel werk aan de winkel. Met nieuwe initiatieven, de nek durven uit te steken, een goede dialoog, samenwerking en organisatiekracht en uiteraard verantwoorde financiële kaders moet het lukken om binnen de nieuwe spelregels en verhoudingen een relatief onbezorgde oude dag voor velen mogelijk te maken. De gereedschapskist staat klaar'.



Ad van Zijl lichtte zijn onderzoeksrapport graag toe bij het Servicecentrum Maartensdijk.