Spoorwegmuseum verrijkt met stationswoning

Zaterdag 30 mei werd de stationschefwoning die sinds 1899 bij station Bilhoven stond, herbouwd opgeleverd op het terrein van het Spoorwegmuseum in Utrecht. Voorafgaand aan de oplevering vertrok vanaf station Bilthoven een speciale trein met genodigden naar het Maliebaanstation in Utrecht, waar het museum is gevestigd.

door Guus Geebel

Onder de genodigden was Fred Meijer die in 2011 bij de overhandiging van het burgerinitiatief aan de burgemeester als stationschef aanwezig was. De rit naar het Maliebaanstation, in een nog niet eens zo heel oude trein waarin nog asbakjes zaten, was heel bijzonder. Het traject door de stad Utrecht kennen de meeste mensen alleen van de spoorbomen waarvoor vaak lang gewacht moet worden als goederentreinen langskomen. In het verplaatste huisje vertelt Marten Foppen, sinds kort directeur van het Spoorwegmuseum, hoe er na het burgerinitiatief voor het behoud van de stationschefwoning in Bilthoven een prachtige samenwerking ontstond tussen de gemeente De Bilt, ProRail en het Spoorwegmuseum.

Vakidioten
'Vier jaar later staan we hier in de verplaatste woning. Vanuit die woning hield de stationschef dag en nacht toezicht op het spoor. We hebben het huisje Strikkershuis genoemd en dat is niet zomaar. Het is de naam van de eerste bewoner van het huis en hij woonde er ongeveer veertig jaar.' Foppen dankt niet alleen directeur Cees de Vries van ProRail die de verplaatsing mogelijk maakte, maar ook de restauratiearchitect en restauratiebouwbedrijf Koninklijke Woudenberg. Louis Camps, directeur van Koninklijke Woudenberg, vertelt hoe de trein in september vorig jaar van start ging en in april de eindbestemming bereikte. 'Toen is het gebouw opgeleverd.' Hij noemt de mensen die samen voor de realisatie zorgden allemaal vakidioten. 'Allemaal mensen die vol passie bezig zijn met hun vak. De restauratie van dit gebouw verschilt duidelijk van wat we gewoonlijk doen. Hier kregen we de materialen aangereikt die we hier naartoe gebracht hebben. Dat maakte het voor ons heel bijzonder. Vooral de logistieke uitdaging. Het was heel veel ambachtelijk werk.' Camps feliciteert het Spoorwegmuseum van harte met deze belangrijke aanwinst.

Aanpassingen
Restauratiearchitect Leo Wevers vertelt aan de hand van dia's een en ander over de totstandkoming van het gebouw. De bouwaanvraag is uit 1899. 'Het was een eenvoudige stationschefwoning. De bouw duurde van juni tot september, ongeveer dezelfde bouwtijd die wij nu nodig hadden.' Hoewel er bouwtekeningen waren, konden die niet zomaar gebruikt worden. Wevers laat de indeling van het oorspronkelijke huisje zien, met een klein keldertje en achter het huis een beerput. In de loop van de tijd zijn er wel aanpassingen geweest. Door de aanleg van centrale verwarming verdwenen de schouw en de schoorsteen. Als je naar het gebouw kijkt zie je veel details die het niet standaard maken. Er zijn verschillende soorten natuursteen.

Bouwvergunning
Vergeleken met de oude situatie zijn er aanpassingen gedaan die eigentijds gebruik mogelijk maken. 'Toen we begonnen werd verteld dat er een loods was waar de onderdelen van de woning waren opgeslagen. Belangrijk aspect was het metselwerk. De bouwvergunning werd probleemloos afgegeven maar de Welstandscommissie stelde als voorwaarde dat het huis achter een hek moest komen te staan. Dat heeft ertoe geleid dat de bouwvergunning is afgegeven als bestaande bouw. 'Bij nieuwbouw moet je aan heel veel eisen voldoen. Dit is daarom een van de weinige nieuwbouwprojecten in Nederland waar een bouwvergunning voor bestaande bouw is afgegeven.'