Toen en nu (nog)….

Met een foto van weleer, de camera van nu en tekst van overal ((dorps-)historici en eerdere publicaties) gaan we kriskras door de kernen van deze gemeente. Henk van de Bunt

Tot in de negentiende eeuw stond op de plaats van het eerste postkantoor (Dorpstraat 25) een boerderij. In 1883 werd besloten het pand grotendeels te slopen en werd er een nieuw gemeentehuis annex postkantoor gebouwd. In 1906 werd het gemeentehuis voorzien van elektrisch licht, het postkantoor echter pas in 1909. De posterijen weigerden aanvankelijk in 1906 de met deze verbetering samenhangende huurverhoging te betalen, maar stemden 1909 toch in. Aangezien de gemeente na enige tijd om meer ruimte verlegen zat werd het huurcontract met de posterijen na 14 november 1912 niet verlengd. In 1932 is het gemeentehuis verplaatst naar Jagtlust aan de Soestdijkseweg-Zuid en is het gebruik en de bestemming van het voormalige gemeentehuis annex postkantoor herhaaldelijk gewijzigd. In 1977 heeft na het vertrek van de politie (de opvolger van de veldwachter) een verbouwing plaatsgevonden tot vijf wooneenheden.

Een postkantoor aan de Burgemeester de Withstraat (10-12) werd geopend op 25 maart 1915 (om 18.00 uur). Het pand heeft diverse verbouwingen ondergaan, waaronder een in 1921 en een in 1948 toen er postbussen bijkwamen en het lokettenfront werd gewijzigd. Toen het gebouw in 1913 werd ontworpen werkten er nog steeds evenveel mensen als in 1894: de directeur, een kantoorbediende en vijf bestellers. In 1956 wordt gesproken van een 'nijpend ruimtegebrek'; 15 bestellers moeten hun werk verrichten in een ruimte van slechts 30 m². Tot maart 1968 heeft het pand als postkantoor dienst gedaan. Het postkantoor verhuisde toen naar een tijdelijk kantoor aan de Rozenstraat. Rond 1975 werd het postkantoor naar de Hessenweg 164-166 verplaatst. De ernaast geplaatste brievenbus is in de Burgemeester De Withstraat is nog de enige herinnering aan vroegere tijden. In december 1956 schreef het Postdistrict Utrecht, dat men voornemens was om het kantoor te verbouwen omdat het te klein geworden was. In de daarop volgende jaren kwamen er diverse plannen; in 1972 liet de PTT definitief weten dat men bezwaren zag in nieuwbouw aan de Burgemeester de Withstraat. Men vond de ligging te excentrisch en was bang, dat de straat een uitstervend deel van de gemeente was. In 1975 kwam dan uiteindelijk de nieuwe vestiging aan de Hessenweg 164-166. Het pand aan de Burgemeester de Withstraat werd verkocht en na een grondige verbouwing werd het toen in gebruik genomen door boekwinkel 'De Oude Post'.

Gescheiden toiletten
Het ruimteprobleem in het pand Burgemeester de Withstraat 10-12 - al in 1956 geconstateerd - wordt in 1975 volledig 'geneutraliseerd'. In een artikel (april 1994) in De Biltse Grift vertelt Ellen Drees over haar persoonlijke herinneringen aan het pand aan de Burgemeester de Withstraat: 'Onlangs kreeg ik het boekje Postkantoor in een Biltsche Herbergh van A.P. de Goede en M. H. van Dort cadeau. Daarbij ging mijn belangstelling vooral uit naar wat de auteurs te vertellen hadden over de geschiedenis van de postkantoren. Met één van de Biltse postkantoren heb ik namelijk een aantal jaren een nogal persoonlijke band gehad. In april 1975 kraakte ik samen met een groepje vrienden het 'Oude Postkantoor' aan de Burgemeester de Withstraat 10-12. De directeurswoning van het Oude Postkantoor was nog in prima staat. Op de eerste verdieping waren vier grote kamers en een riante keuken, die uitkwam op een groot balkon. Op de zolderetage waren bovendien nog twee grote voorkamers, een wat kleiner achterkamertje en twee grote overlopen. In een kleine ruimte ernaast lagen twee toiletten, die echter niet meer bruikbaar waren. De opschriften op de deuren zorgden echter voor enige hilariteit, omdat er één bestemd was voor ambtenaren en één voor postbestellers.