Het uiteindelijke beeld wordt met knip- en plakwerk vormgegeven.
Het uiteindelijke beeld wordt met knip- en plakwerk vormgegeven.

Geschiedenis herleeft in kleurrijke kunst

Algemeen Kunst & Cultuur

Tunnel met kunst past in de omgeving

Beeldend kunstenaar Eline Janssens (Utrecht)  kreeg de eervolle opdracht om kunst te ontwerpen voor in de onderdoorgang van de verbrede A27 bij Groenekan en Maartensdijk. 'De omwonenden kozen zelf voor kunst. Dat is toch geweldig. En voor mij een extra motivatie om iets moois voor deze omgeving maken.

Meer dan 30 jaar maakt Janssens kunst voor in de openbare ruimte. Zo ontwierp ze tegels voor de tunnels bij De Berenkuil, Het Rietveldhuis, De Marnixbrug en het kunstwerk voor voormalig burgemeester Annie Brouwer. Dat 3Angle haar de opdracht gunt om zowel voor de verbrede onderdoorgang in Groenekan als Maartensdijk kunst te maken, vindt ze een eer.

Omwonenden
Rijkswaterstaat daagde 3Angle uit om de wensen van de stakeholders zo goed mogelijk mee te nemen in de uitvoering. Dit deden ze door de omgeving te betrekken bij de inrichting van de onderdoorgangen bij Maartensdijk, Hollandsche Rading en Groenekan. Bewoners van Hollandsche Rading kozen voor extra parkeerplekken en een ondergrondse container. In Maartensdijk en Groenekan gaf men de voorkeur aan kunst. Zij werden betrokken bij het eindresultaat. In de bijeenkomsten met de projectgroep uit Groenekan werden de wensen, onderwerpen en mogelijke kleuren besproken. 'De bewoners weten goed wat ze willen en kunnen hun wensen helder verduidelijken'. Vrij snel werd duidelijk dat de tunnel door de kunsttoepassing gaat veranderen van een anonieme grijze onderdoorgang in een aangename, vrolijke en bijzondere onderdoorgang. Om de tunnel met kunst meer in de omgeving te laten passen is de natuur rondom Groenekan en met name de leilinde als inspiratiebron gekozen.

Gideon Loten
Janssens dook in de geschiedenis van het gebied. Wat is er specifiek voor Groenekan? Wie heeft er gewoond en wat is de historie? 'Zonder een verhaal kan ik niets. Na zo'n 3 weken onderzoek kwam ik op het juiste spoor. De heer Gideon Loten was in de achttiende eeuw een belangrijke gouverneur en natuuronderzoeker. Hij is geboren in Groenekan. Tijdens zijn verblijf in Ceylon heeft hij prachtige natuurhistorische tekeningen laten maken. De manier waarop die planten, vogels en vlinders zijn opgetekend werd mijn inspiratie voor de kunst in deze onderdoorgang.'

Alles met de hand
In deze stijl ging Janssens aan de slag. Ze tekende en selecteerde verschillende prenten van bloemen en vogels en maakte er collages van. Een zoekwerk waar geen computer aan te pas kwam. 'Het is een knip- en plakwerk, waarbij ik veel moet kunnen rangschikken. Wat hoort er bij elkaar? Soms knip ik er een stuk af, of schuif ik twee tekeningen over elkaar. Dat is het leuke aan handwerk. Tijdens de eerste presentatie aan de projectgroep viel het ontwerp in de smaak. Van tevoren had ik wel gezegd: 'Houd er rekening mee dat het anders kan worden dan je verwacht. De input van bewoners gebruikte ik om het ontwerp aan te passen. Zo werd de wens uitgesproken om meer samenhang tussen de 'losse' onderdelen te creëren, alsook de voorkeur voor de kleur.'

Gevoel
Het nieuwe ontwerp legde de kunstenaar opnieuw aan de projectgroep voor. 'Een spannend moment, al is het natuurlijk niet zomaar een 'lucky shot'. Zelf voelde ik al wel dat het klopte. Maar: zien zij dat ook? Zij vonden bijvoorbeeld de kleur groen mooi, maar ik had gezien dat dit niet werkte als achtergrondkleur. Dus ik koos in het tweede ontwerp voor geel. Gelukkig vonden ze het prachtig. De goedgekeurde ontwerpen zijn met een technische camera gefotografeerd en zo gereed gemaakt voor het drukken/printen op aluminiumplaten. Het uiteindelijke kunstwerk bestaat uit een drieluik van 49 m lang. Ik verheug me op het moment in juni 2018 dat de werken worden opgehangen. Op zo'n enorm formaat komt het ontwerp pas goed tot zijn recht.'

Maartensdijk
Parallel aan de kunst voor Groenekan, werkt Janssens ook aan kunst voor op de pilaren onder het viaduct in Maartensdijk. Ook hier is de natuurlijke omgeving de inspiratiebron; het zal 'iets met dieren' worden, maar verder verschilt de opdracht compleet. 'Hier werk ik samen met studenten van het Aeres college (voorheen Groenhorst). En: We moeten een ontwerp maken voor 24 pilaren. Dat is een lastige vorm, die weer heel andere uitdagingen met zich meebrengt. We organiseerden twee middagen om de studenten mee te laten denken en ontwerpen. Op grote vellen papier gingen ze met silhouetten van dieren aan de slag. Heel leuk om te zien dat jongeren al hun eigen 'tekenhandschrift' kunnen hebben. Hun ontwerpen neem ik mee in mijn uiteindelijke ontwerp. Zo zetten we hier samen iets moois neer'.

(Jorinke Vos)

Eline Janssens tekende en selecteerde verschillende prenten van bloemen en vogels voor de tunnelkunst in Groenekan.