Pleidooi voor openstelling winkels op zondag

door Henk van de Bunt

Als het aan de ondernemers in De Bilt en Bilthoven ligt, kunnen alle winkels in in ieder geval De Bilt en Bilthoven elke zondag open. Gert Smit, eigenaar van de Plusmarkt in Bilthoven pleitte hier donderdagavond 11 mei tijdens de vergadering van de raadscommissie Burger & Bestuur voor. Daar werd de evaluatie van de proef voor de zondagopenstelling besproken.

Bij besluit van 21 april 2016 heeft de gemeenteraad van De Bilt ingestemd met een pilot voor koopzondagen. Met de pilot werd alle winkels in de gemeente gedurende een half jaar de mogelijkheid geboden op zondag tussen 12.00 en 18.00 uur open te zijn. Onderdeel van het raadsbesluit was een monitoring van de pilot. De gemeenteraad wordt in de vergadering van donderdag 18 mei voorgesteld op basis van het rapport 'Monitoring pilot zondagsopenstelling Gemeente De Bilt' een nader standpunt te bepalen over de zondag-openstelling van winkels

Enquêtes
In totaal zijn er 4.000 uitnodigingen voor inwonersenquêtes verstuurd. Hiervan zijn voor de nulmeting 1.272 valide enquêtes retour gekomen (31,8%) en voor de eindmeting 782 valide enquêtes (19,6%). Dit is volgens de onderzoekers voldoende response voor een statistisch hoge betrouwbaarheid van de resultaten. Voor omwonenden zijn in totaal 1.443 uitnodigingen verstuurd. Hiervan zijn voor de nulmeting 314 valide enquêtes retour gekomen (21,8%) en voor de eindmeting 286 valide enquêtes (19,8%). Ook dat is voldoende response voor statistisch betrouwbare resultaten. In totaal zijn 244 winkels en leegstaande winkelpanden aangeschreven. Dit heeft voor de nulmeting 72 valide enquêtes (29,5%) en voor de eindmeting 45 valide enquêtes (18,4%) opgeleverd. Dit is een vergelijkbare respons als bij inwoners en omwonenden. Door de kleinere groep hebben individuele reacties een grotere invloed op de uitkomsten. Hier moet men zich volgens het onderzoeksbureau zich van bewust zijn bij het interpreteren van de resultaten.

Ondernemers
Gert Smit sprak namens een zeer groot aantal ondernemers in beide kernen: 'Die zien de zondagopenstelling allemaal zitten omdat het niet alleen meer omzet, maar ook meer werkgelegenheid oplevert'. Smit heeft becijferd, dat hij niet alleen tien procent van de weekomzet op zondag haalt, maar dat hij ook klanten die anders naar Den Dolder of Utrecht waren gegaan weer terug heeft gekregen. VVD en D66 hadden het voorstel ingediend voor de proef. D66 en VVD stellen dat het niet aan de gemeente is om te bepalen wanneer een ondernemer mag ondernemen. Voorwaarden voor een openstelling op zondag waren onder meer dat er werkgelegenheid moest worden gecreëerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat is volgens Gert Smit van de Plusmarkt voor hem en de Albert Heijn in ieder geval gelukt: 'Ik heb negen procent Wajongers in dienst en de Albert Heijn in De Bilt vier procent'.

Supermarkten
Op twee zondagen (november 2016 en februari 2017) heeft door middel van een observatie ter plaatse een telling plaatsgevonden van winkels die op dat moment open waren. Dit levert een zuiver beeld op van de mate waarin ondernemers gebruik maken van de mogelijkheid tot zondagopening. Van de 12 supermarkten in de gemeente zijn er gedurende de gehele pilot 7 op zondag open geweest. Indien aanwezig waren ook de bijbehorende slijters op zondag geopend. Behalve supermarkten zijn er 14 à 16 winkels die op de twee observatiedagen open zijn geweest. Het betreft hier voornamelijk winkels die net als supermarkten frequent worden bezocht en enkele doelgericht bezochte winkels. Ongeveer de helft van de winkels die tijdens de observatie geopend waren betreft winkels in het centrum van De Bilt of Bilthoven. De overige geopende winkels lagen niet in een winkelcentrum.

Genuanceerd
In de kernen Groenekan, Hollandsche Rading, Maartensdijk en Westbroek is de mening over de zondagopenstelling veel genuanceerder. Zeker ook in de kern Maartensdijk waar het aantal tegenstanders tijdens de proef alleen maar groeide. Gert Smit: 'Ik respecteer de overtuiging van de mensen in Groenekan, Maartensdijk en Westbroek, maar we kunnen er niet omheen, dat dit op het totaal een kleine minderheid is. Die mensen kunnen niet van de gemeenteraad vragen om de gehele gemeente aan de ketting te leggen'.

Weglekken
Er werd nog gevraagd of bekend is hoeveel klanten minder er nu 'weglekken' naar de buurgemeenten. Gedoeld werd daarbij bijvoorbeeld op de Albert Heijn in Den Dolder die een regiofunctie vervult. Volgens Gert Smit van Plusmarkt komt vijf procent van de extra omzet regelrecht uit klanten die niet meer buiten de gemeente De Bilt boodschappen zijn gaan doen.