Stulpkerk gebouwd op kloostermoppen

door Henk van de Bunt

Tot de 17e eeuw was Lage Vuursche een gehucht en waren er naast kasteel Drakesteyn niet meer dan 4 huizen. Dit veranderde toen Drakesteyn in het bezit kwam van ene Gerard van Reede. Hij liet de oude hofstede eerst afbreken en een nieuw huis bouwen: het huidige Drakensteyn.

Van Reede wilde hij van de Vuursche een echte gemeenschap maken. Hij stelde grond beschikbaar voor de bouw van het kerkje met pastorie, een molen, een school, een boerderij annex rechthuis/tolhuis en woningen. Er kwam een weg van Hilversum over de Vuursche naar De Bilt. Lage Vuursche werd een echt dorpje.

Monumenten
Lage Vuursche heeft een beschermd dorpsgezicht met enkele achttiende- en negentiende-eeuwse huizen en telt tientallen rijksmonumenten. De hervormde Stulpkerk dateert uit midden 17^de eeuw. De kerk is gelegen in het dorp op kleine afstand van kasteel Drakensteyn. Het gebouw is opgenomen in het register van rijksmonumenten.

Stulp
Op 5 juli 1657 werd voor de eerste keer een dienst gehouden in de schuur van boerderij de Stulp achter het kasteel Drakenstein. Kasteel Drakestein werd gebouwd in 1640 en Gerard van Reede was de eerste heer van Drakenstein. Nadat deze in 1657 grond had geschonken voor het bouwen van een kerk moest er geld voor de bouw bijeengebracht worden. Adellijke families uit de omgeving schonken geld, maar er kwam ook subsidie uit Amsterdam en Alkmaar.

Kloostermoppen
Vermoedelijk is bij de bouw gebruikgemaakt van kloostermoppen uit het afgebroken klooster buiten de Wittevrouwenpoort uit Utrecht. Kloostermoppen zijn middeleeuwse bakstenen, veel groter dan de huidige bakstenen en vooral gebruikt in kloosters, kerken en kastelen. Op het dak bevindt zich een dakruiter. Al in 1659 werd de Stulpkerk in gebruik genomen. Dochter Henriëtte van Reede schonk een gebrandschilderd raam en een zilveren avondmaalbeker. Het raam is vermoedelijk bij een restauratie in 1843 verwijderd en verkocht. De zilveren beker wordt nog steeds gebruikt bij Avondmaalvieringen. De latere bewoners, familie Bosch van Drakenstein was katholiek, waarna de binding van de kerk met de kasteelheer verdween. De koperen kaarsenkroon en de luchters aan de muren behoren eveneens tot de kunstschatten van de kerk.

Renovatie
Het gebouw is sinds de bouw drie keer gerenoveerd. In 1843 werden bijvoorbeeld de ramen veranderd en in 1938 werd het koor van de kerk bij het schip getrokken en werd het één-klavierorgel verplaatst naar de galerij. Bij een restauratie in 1988 werd onder andere het interieur gedeeltelijk veranderd, het dak voorzien van nieuwe leien en het uurwerk in de toren hersteld. Toen zijn ook de twee herenbanken voor de bewoners van Huis Pijnenburg verwijderd.

Open Kerk
In deze zomermaanden is de kerkgemeenschap gestart met een nieuw initiatief. Daarvoor werd het plaatselijk kerkbestuur benaderd door de landelijke IZB (Inwendige Zendings-Bond) om samen met een aantal andere gemeenten met historische kerkgebouwen te willen starten met het openstellen van de kerk op de eerste zondagmiddag van een maand.

Er is gelegenheid voor de vele voorbijgangers om even de kerk binnen te lopen. Ook is er een meditatief moment en wordt er gezorgd voor een muzikale bijdrage. Eigen gemeenteleden zijn uiteraard ook welkom; gehoopt wordt vooral dat mensen die misschien jarenlang niet in de kerk zijn geweest de weg terug zullen vinden,. In 2016 is de Stulpkerk nog open op de zondagen 7 augustus en 4 september van 14.30 tot 16.00 uur. Er is muzikale medewerking van organist Koos van Noppen uit Amersfoort en fluitiste Evelien Torn Broers. Verder is er om 15.00 uur en 16.00 uur een meditatief moment met Bijbelwoorden, stilte en gebed.