Raad akkoord met winkels open op zondag

door Guus Geebel

Onder grote publieke belangstelling stemde de gemeenteraad donderdag 21 april met 16 tegen 11 stemmen in met een initiatiefvoorstel van D66 en VVD voor zondagopenstelling van winkels in de gemeente De Bilt. Het werd een stevig debat waarin voor- en tegenstanders hun argumenten uitvoerig toelichtten.

Overeenkomstig het aangenomen voorstel zal de proef op 1 september 2016 voor een half jaar van start gaan. Daaraan voorafgaand maken winkelbedrijven samen met direct omwonenden afspraken over bevoorrading op zondag. Ook  worden met de grote ketens afspraken gemaakt over het in dienst hebben van een aantal mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Aan het einde van de proefperiode worden de effecten geëvalueerd. Aan de hand van deze evaluatie zal de raad een vervolgbesluit nemen over openstelling op zon- en feestdagen en uiterlijk begin 2017 een nieuwe verordening vaststellen. De wijziging van de Winkeltijdenverordening wordt daarna via BiltBuis en de website van de gemeente bekendgemaakt en treedt dan in werking.

Voor- en tegenstanders
Bij de behandeling van het initiatiefvoorstel leggen voorstanders de nadruk op de vrije keuze van ondernemers om hun winkels open te hebben en van bewoners om daar gebruik van te maken. Ook wordt meegewogen dat in de regio winkels wel op zondag open zijn. Tegenstanders wijzen naast religieuze bezwaren, op de positie van kleine ondernemers, verkeersoverlast en luchtvervuiling. Werner de Groot (CDA) zegt niet tegen koopzondagen te zijn maar hij vindt 52 zondagen op jaarbasis teveel. De Groot dient een wijzigingsvoorstel in om in plaats van 52, 16 koopzondagen dagen per jaar mogelijk te maken. Het amendement wordt verworpen. Johan Slootweg (SGP) constateert dat 80 tot 90 procent van de kleine zelfstandigen zegt geen behoefte te hebben aan een zondagopenstelling. Hij noemt verder de overlast voor omwonenden. Slootweg vindt dat deugdelijke argumentatie ontbreekt. 'Voor de kleine zelfstandige betekent het meer kosten tegen dezelfde opbrengst.' Menno Boer (SP) voorziet een toestroom vanuit Utrecht naar De Bilt. De SP steunt het amendement van het CDA.

Belangenafweging
Han IJssennagger (Bilts Belang) vindt dat nu de burgerpeiling geen duidelijk uitsluitsel heeft gegeven, de raad zijn verantwoordelijkheid moet nemen. 'We hebben argumenten tegen gehoord, als zondagsheiliging, overlast voor omwonenden en rust voor de eenmanszaken. Voorstanders riepen om een gelijk speelveld.' Hij vindt het de vrije keuze van de ondernemers om open te gaan. IJssennagger zal het voorstel steunen. Zijn fractiegenote Tiny Middleton stemt tegen. 'Zo is onze fractie als je kijkt naar de uitslag van de burgerpeiling een afspiegeling van de hele gemeente.' Anne de Boer (GroenLinks) legt de nadruk op het groene dorpse karakter van de gemeente. 'Die moet niet ten prooi vallen aan de 24-uursseconiomie.' Hij pleit voor een zorgvuldiger belangenafweging. Vanetta Smit (D66) vindt dat de overheid niet voor ondernemers moet bepalen wanneer zij hun werk mogen doen en niet voor bewoners moet bepalen wanneer zij gebruik mogen maken van mogelijkheden die worden geboden.

Inwoners
Pim van de Veerdonk (Beter De Bilt) vindt dat we aan het einde zijn gekomen van een lang onderzoeksproces. 'De Bilt heeft met de omliggende gemeenten geen gelijk speelveld. Dat is niet goed voor onze lokale economie en onze winkelcentra. Beter De Bilt is voorstander van een bloeiende economie en wil om die reden het avontuur van de proef wel aangaan.' Voor Nico Jansen (CU) is het verstoren van de rust een belangrijk punt om tegen het voorstel te stemmen. Zijn religieuze overtuiging speelt daarbij ook een rol. Erik van Esterik (PvdA) vraagt zich af of wij als gemeenteraad anno 2016 moeten bepalen wat inwoners mogen doen op zondag. De proef had voor de PvdA niet gehoeven. 'We denken dat de uitkomst van de pilot niet eenduidig zal zijn en dat we weer dezelfde argumenten gaan uitwisselen omdat er geen zonneklaar antwoord uit zal komen.' Arie-Jan Ditewig (VVD) noemt het voorstel dat voorligt maatschappelijk en economisch goed. De pilot moet antwoord geven op aanvullende vragen die in de loop van dit proces naar voren komen.' Hij noemt een terugtredende overheid een onderdeel van deze tijd. 'We maken deel uit van een stedelijke regio waarbinnen onze ondernemers en consumenten leven.'

Mogelijkheden
Initiatiefnemer Dolf Smolenaers (D66) constateert dat het draagvlakonderzoek geen duidelijk uitsluitsel heeft gegeven en dat de raad daarom zijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen. 'Wij kiezen daarom voor een pilot. We pleiten niet voor meer onderzoek en dus uitstel.' Smolenaers vindt dat we onze ondernemers mogelijkheden moeten bieden om in te spelen op ontwikkelingen in de detailhandel. 'Het is niet goed als we in regionaal verband een uitzonderingspositie innemen.' Mede-initiatiefnemer Christiaan van Nispen tot Sevenaer (VVD) gaat in op een aantal opmerkingen die gemaakt zijn. Een motie om in de proefperiode fijnstof te meten om de effecten van de openstelling op de luchtkwaliteit te kunnen bepalen, en een motie om aan het eind van de proefperiode een referendum te houden, worden ingetrokken. Tegen het initiatiefvoorstel stemmen: CDA, SP, GroenLinks, SGP, ChristenUnie, Tiny Middleton (Bilts Belang) en Peter Schlamilch (Beter De Bilt).